Sandomierz "U Kazika" - Ujazd Zamek

Trasa przebiega malowniczym otwartym terenem i odznacza się dużymi walorami kulturowymi. Szlak częściowo wiedzie w otoczeniu malowniczej doliny rzeki Koprzywianki  głównie lokalnymi drogami o niewielkim natężeniu ruchu samochodowego. Dobre warunki klimatyczne powodują, że w krajobrazie dominują pola uprawne i sady owocowe, z których znana jest Ziemia Sandomierska. Szlak szczególnie atrakcyjnie prezentuje się w okresie kwitnienia drzew. Okolica pokrywa się wówczas kobiercem różnobarwnych kwiatów.

Pod drodze można podziwiać liczne zabytki dziedzictwa materialnego regionu.

Zamek „Krzyżtopór” w Ujeździe zbudowany wg projektu Wawrzyńca Senesa w I poł. XVII w. Zamek otoczony ze wszystkich stron fortyfikacjami bastionowymi uchodził – do czasu wybudowania Wersalu – za największą budowlę pałacową w Europie. Wgedług podań, strop w głównej sali jadanej wykonany był ze szkła i wypełniony wodą, w której pływały egzotyczne ryby.

W Klimontowie już z oddali uwagę zwraca oryginalna bryła kościoła parafialnego. To kolegiata pw. św. Józefa , wzorowana na kościołach rzymskich, wzniesiona w XVII w. na planie elipsy wg projektu włoskiego architekta Wawrzyńca Senesa. Fundatorem kościoła był Krzysztof Ossoliński zleceniodawca budowy Zamku Krzyżtopór w Ujeździe.

Na wzgórzu w północnej części Klimontowa znajduje się kościół i klasztor dominikanów , wzniesiony przez Jana Zbigniewa Ossolińskiego. Budowla jest drugim obok kościoła świętego Józefa skarbem sakralnej architektury w mieście i regionie. Budowla została wzniesiona w pierwszej połowie XVII w. przez znakomitych mistrzów pochodzenia włoskiego: Kacpra i Sebastiana Fodygów.  Nosi liczne cechy stylu renesansowego.

Sulisławice. Stary kościół datowany na XIII w. oraz nowy, dziewiętnastowieczny, neogotycki o charakterystycznym, błękitnym wystroju wnętrza, gdzie znajduje się słynący łaskami obraz Matki Bożej podtrzymującej Chrystusa. Wizerunek malowany w XV w. trafił do Sulisławic w XVI stuleciu.

W Koprzywnicy znajduje się klasztor cystersów , którego początki sięgają końca XII w., a do dziś zachowały się, m.in. kościół oraz skrzydło klasztoru z kapitularzem.

W Skotnikach zachował się XIV - wieczny kościół , który przetrwał do dziś w prawie niezmienionej postaci. Warto zwrócić uwagę na gwieździste sklepienie nawy, które wspierane jest na centralnym filarze. Wyposażenie jest głównie rokokowe, ale zachowały się cenne średniowieczne malowidła. Nieopodal znajduje się zespół parkowo-dworski (obecnie w rękach prywatnych).

Największą atrakcją zlokalizowaną nieopodal szlaku jest królewskie miasto Sandomierz . Zlokalizowane na siedmiu wzgórzach średniowieczne miasteczko słynie z ponad 120 zabytków architektury z różnych epok. Sandomierz był siedzibą książąt (Henryka Sandomierskiego, Bolesława Kędzierzawego, Leszka Białego, Bolesława Wstydliwego) i rezydencja królów (Kazimierza Sprawiedliwego). Jego początki sięgają X w. Rozwijał się jako ważna osada na szlaku handlowym do Krakowa i na wschód Europy. W ostatnich latach Sandomierz zyskał rozgłos dzięki serialowi „Ojciec Matuszu”, które akcja rozgrywa się w mieście. Wśród najcenniejszych zabytków Sandomierza wymienić można:

Rynek średniowieczny z XIV-wiecznym ratuszem miejskim pośrodku i otaczającymi go 30 zabytkowymi kamienicami. Centralne miejsce zajmuje ratusz z połowy XIV w. Jego renesansowa attyka pochodzi z wieku XVI i zaliczana jest do najpiękniejszych w Polsce (autorstwa prawdopodobnie J. M. Padovano).

Brama opatowska przetrwała jako jedyna z dawnych czterech bram wjazdowych do miasta. Wzniesiona w II połowie XIV w. za czasów Kazimierza Wielkiego. Przed wiekami Brama Opatowska służyła obrońcom Sandomierza, obecnie znajduje się tutaj znakomity punkt widokowy z którego, przy dobrej widoczności, można oglądać obszar nawet do 80-90 km.

Kościół Św. Ducha usytuowany jest tuż przy Bramie Opatowskiej i połączony z klasztorem (i przyległym szpitalem). Lokował go w 1312 r. kasztelan krakowski Żegota. Świątynia ta była kilkakrotnie niszczona i odbudowywana. Jest to kościół jednonawowy z wydłużonym prezbiterium. Od północy przylega kaplica klasztorna. Architektura ściany ołtarzowej wykonana został w 1770 r. przez Macieja Rejchana.

Kościół św. Jakuba to jeden z najcenniejszych w Sandomierzu i w Polsce zabytków romańskiej architektury. Wzniesiony został w latach 1226–50 na potrzeby zakonu dominikanów. Fundatorem był biskup krakowski Iwo Odrowąż. Osobliwością świątyni, poza wspaniałym wnętrzem i wystrojem, jest XIII-wieczna gablota z kośćmi zakonników-męczenników, wydobytymi z grobów wirydarza, noszącymi ślady strzał tatarskich. Na dzwonnicy kościoła zachowały się najstarsze w Polsce dzwony kościelne z 1314 i 1389 r. Jest on trójnawową bazyliką. Od południa do jego prezbiterium przylega skrzydło dawnego klasztoru.

Kolegiata NMP – zbudowana została w II poł. XIV w. na miejscu kościoła wzmiankowanego już w 1148 r. Przy kościele tym Kazimierz Sprawiedliwy ustanowił w 1119 r. kapitułę kolegiacką. Obecny kościół wzniesiony został z fundacji Kazimierza Wielkiego w latach 1360–82. Kolegiata była wielokrotnie niszczona i odbudowywana. W 1960 r. została podniesiona do godności bazyliki mniejszej. Jest budowlą trójnawową, halową. Zwraca uwagę szczególnie bogate wyposażenie jej wnętrz. W latach 1186–1207 funkcję prepozyta kościoła pełnił Wincenty Kadłubek.

Collegium Gostomianum jest jedną z najstarszych szkół średnich w Polsce. Ufundowane zostało w 1602 r. przez Hieronima Gostomskiego. Tu pobierali nauki bohaterowie „Popiołów” S. Żeromskiego (Rafał Wolbromski i Krzysztof Cedro).

Zamek po raz pierwszy wspomniany w kronice Janka z Czarnkowa jako budowla wzniesiona przez Kazimierza Wielkiego. Wielokrotnie niszczony, odbudowywany i przebudowywany. Powstał w 1349 r. w miejscu dawnej warowni istniejącej już od X w. Od wieku XVI pełnił rolę królewskiej rezydencji. Zniszczony podczas „Potopu” w 1656 r. Ocalało tylko jedno skrzydło, które Jan III Sobieski przekształcił w korpus główny. W 1817 r. przeznaczono go na więzienie, które istniało do 1959 r. W ocalałym i wyremontowanych skrzydle mieści się Muzeum Zamkowe.

Atrakcje przyrodnicze w najbliższej okolicy to wąwozy powstałe z lessowej glebie. Do najwspanialszych należą wąwozy „Królowej Jadwigi” i „Piszczele” .

W Sandomierzu zwiedzanie zabytków przeszłości można również połączyć z odpoczynkiem nad Wisłą, przejażdżką statkami wodnymi, wędkowaniem.

Kilometraż:

Ujazd – Kujawy 3,2 km – Konary 7,5 km – Górki Klimontowskie 10,3 km – Klimontów 12,4 km – Nawodzice 16,9 km – Sulisławice 21,9 km – Koprzywnica 29,8 km – Skotniki 36,8 km – Sandomierz 51,4 km

Nawierzchnia:

Asfaltowa – 50,5km/98%  

Betonowa – 0,5km/1%

Gruntowa polna – 0,4km/1%

Administrator szlaku:

Oddział PTTK im. A. Patkowskiego w Sandomierzu