Wysokie wzgórze z jednej strony chronione szeroką rzeką - to miejsce wprost idealne do budowy grodziska lub zamku.
Badania archeologiczne potwierdzają, że na miejscu, gdzie stoi obecnie sandomierski zamek, istniał niegdyś obronny gród otoczony fosą, przed wałem z palisadą i wałem.
Sandomierz jest potwierdzeniem najczęściej powtarzanego o królu Kazimierzu Wielkim powiedzenia, że "zastał on Polskę drewnianą, a zostawił murowaną". To z inicjatywy tego monarchy powstał tu bowiem murowany zamek.
Budowlę wielokrotnie przebudowywano i odnawiano zgodnie z obowiązującymi trendami i stylami. Przebudowę na czworoboczną rezydencję rozpoczął król Zygmunt Stary. Choć dzieło nigdy nie zostało skończone, to już w II połowie XVI wieku Sandomierz mógł pochwalić się renesansowym zamkiem, który pełnił funkcje sądowo-administracyjne.
Wiek XVII przyniósł wojenną zawieruchę potopu szwedzkiego, a wraz z nią poważne zniszczenia. Najeźdźcy wysadzili zamek. Ocalało jedynie skrzydło zachodnie. Opieką otoczył je Jan III Sobieski, który przekształcił je w samodzielny budynek zamkowy z reprezentacyjną salą królewską na piętrze.
W latach 1817-1959 na zamku działało więzienie. Znacznie zmieniono wtedy wygląd zamku - wschodnia elewacja uzyskała dzisiejszy klasycystyczny wygląd.
Obecnie na zamku działa Muzeum Okręgowe. Prezentuje ono wystawy związane z dziejami Sandomierza i sandomierskiego zamku.
Najsłynniejszym eksponatem prezentowanym w historycznych wnętrzach Muzeum są bezsprzecznie szachy sandomierskie. Znalezione podczas badań archeologicznych na wzgórzu świętojakubskim bierki datuje się na XII stulecie i określa mianem jednych z najstarszych w Europie.
English
