Opatów ul. Sempołowskiej - Sandomierz "U Kazika"

Szlak atrakcyjne ze względu na malownicze krajobrazy, przez które prowadzi trasa. Początek i koniec szlaku wyznaczają dwa niezwykle cenne historyczne miasta Opatów i Sandomierz, które mają ze sobą wiele wspólnego. Obydwie miejscowości mogą pochwalić się bowiem mnogością cennych zabytków, zachowanym fragmentem murów obronnych i podziemną trasa turystyczną, która pozwala poznać miasta z troszkę innej perspektywy.

Na odcinku Opatów – Dacharzów szlak prowadzi urokliwą doliną rzeki Opatówki. Na dalszym fragmencie szlaku aż do Sandomierza dominują sady owocowe, które najbardziej efektownie prezentują się w okresie kwitnienia.

Walory krajobrazowe szlaku podnoszą ponadto liczne wąwozy lessowe, które przecinamy podczas wycieczki.

Teren po którym prowadzi szlak jest mocno pofałdowany. W kilku miejscach występują długie podjazdy.

Na szlaku nie brakuje ciekawych obiektów. Wycieczka zaczyna się w Opatowie. Miasto leżało niegdyś na bursztynowym szlaku. O jego świetności za czasów kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego świadczą liczne zachowane zabytki architektury.

Kolegiata p.w. Św. Marcina uchodzi za jeden z najcenniejszych zabytków architektury romańskiej w Polsce. Wzniesiona w XII w. do dziś zachowała swój romański charakter. Do naszych czasów można podziwiać dwie wieże z okienkami, tzw. biforiami oraz fryzowe dekoracje. Na szczególna uwagę zasługują umieszczone w lewej nawie transeptu nagrobki rodziny Szydłowieckich z ciekawą płaskorzeźbą z brązu tzw. Lamentem Opatowskim.

Brama Warszawska to jedna z czterech bram miejskich wzniesionych w XVI w. przez Krzysztofa Szydłowieckiego. Jest to renesansowa budowla o jednej kondygnacji z ciosów kamiennych.

Na rynku stoi przysadzisty ratusz z przełomu XVI/XVII w.

Podziemna Trasa Turystyczna to jedna z większych atrakcji turystycznych Opatowa. Prowadzi przez niegdysiejsze piwnice kamienic znajdujących się na rynku. Trasa ma 400 m długości i 14 m głębokości.

Położony nieco na uboczu Klasztor Bernardynów i kościół p.w. Wniebowzięcia NMP stanowi przykład architektury późnobarokowej, zaś wnętrze ma charakter rokokowy. Ściany i sklepienia przykryte są polichromią.

Karwów. Miejscowość uchodzi za miejsce urodzenia bł. Wincentego Kadłubka. Dziejopisarz był kanonikiem oraz prepozytem kolegiaty sandomierskiej. Po dziesięciu latach zrzekł się godności biskupiej i przywdział habit cysterski. We wsi znajduje się pomnik nieopodal którego bije źródełko nazwane jego imieniem.

Opuszczony typowy „dwór polski”, wzbogacony o ciekawy barokowy przedsionek w Nikisiałce Małej

Na nasłonecznionych stoków w Malicach kościelnych rozpościera się Winnica Terra. Pierwsze sadzonki posadzone zostały w tym miejscu w roku 2014. Obecnie na obszarze 4,15 ha rośnie blisko 20 tyś. sadzonek, uprawiane jest 8 odmian winorośli: 5 białych i 3 czerwone.

Największą atrakcją na szlaku jest królewskie miasto Sandomierz . Zlokalizowane na siedmiu wzgórzach średniowieczne miasteczko słynie z ponad 120 zabytków architektury z różnych epok. Sandomierz był siedzibą książąt (Henryka Sandomierskiego, Bolesława Kędzierzawego, Leszka Białego, Bolesława Wstydliwego) i rezydencja królów (Kazimierza Sprawiedliwego). Jego początki sięgają X w. Rozwijał się jako ważna osada na szlaku handlowym do Krakowa i na wschód Europy. W ostatnich latach Sandomierz zyskał rozgłos dzięki serialowi „Ojciec Matuszu”, które akcja rozgrywa się w mieście. Wśród najcenniejszych zabytków Sandomierza wymienić można:

Rynek średniowieczny z XIV-wiecznym ratuszem miejskim pośrodku i otaczającymi go 30 zabytkowymi kamienicami. Centralne miejsce zajmuje ratusz z połowy XIV w. Jego renesansowa attyka pochodzi z wieku XVI i zaliczana jest do najpiękniejszych w Polsce (autorstwa prawdopodobnie J. M. Padovano).

Brama opatowska przetrwała jako jedyna z dawnych czterech bram wjazdowych do miasta. Wzniesiona w II połowie XIV w. za czasów Kazimierza Wielkiego. Przed wiekami Brama Opatowska służyła obrońcom Sandomierza, obecnie znajduje się tutaj znakomity punkt widokowy z którego, przy dobrej widoczności, można oglądać obszar nawet do 80-90 km.

Kościół Św. Ducha usytuowany jest tuż przy Bramie Opatowskiej i połączony z klasztorem (i przyległym szpitalem). Lokował go w 1312 r. kasztelan krakowski Żegota. Świątynia ta była kilkakrotnie niszczona i odbudowywana. Jest to kościół jednonawowy z wydłużonym prezbiterium. Od północy przylega kaplica klasztorna. Architektura ściany ołtarzowej wykonana został w 1770 r. przez Macieja Rejchana.

Kościół św. Jakuba to jeden z najcenniejszych w Sandomierzu i w Polsce zabytków romańskiej architektury. Wzniesiony został w latach 1226–50 na potrzeby zakonu dominikanów. Fundatorem był biskup krakowski Iwo Odrowąż. Osobliwością świątyni, poza wspaniałym wnętrzem i wystrojem, jest XIII-wieczna gablota z kośćmi zakonników-męczenników, wydobytymi z grobów wirydarza, noszącymi ślady strzał tatarskich. Na dzwonnicy kościoła zachowały się najstarsze w Polsce dzwony kościelne z 1314 i 1389 r. Jest on trójnawową bazyliką. Od południa do jego prezbiterium przylega skrzydło dawnego klasztoru.

Kolegiata NMP – zbudowana została w II poł. XIV w. na miejscu kościoła wzmiankowanego już w 1148 r. Przy kościele tym Kazimierz Sprawiedliwy ustanowił w 1119 r. kapitułę kolegiacką. Obecny kościół wzniesiony został z fundacji Kazimierza Wielkiego w latach 1360–82. Kolegiata była wielokrotnie niszczona i odbudowywana. W 1960 r. została podniesiona do godności bazyliki mniejszej. Jest budowlą trójnawową, halową. Zwraca uwagę szczególnie bogate wyposażenie jej wnętrz. W latach 1186–1207 funkcję prepozyta kościoła pełnił Wincenty Kadłubek.

Collegium Gostomianum jest jedną z najstarszych szkół średnich w Polsce. Ufundowane zostało w 1602 r. przez Hieronima Gostomskiego. Tu pobierali nauki bohaterowie „Popiołów” S. Żeromskiego (Rafał Wolbromski i Krzysztof Cedro).

Zamek po raz pierwszy wspomniany w kronice Janka z Czarnkowa jako budowla wzniesiona przez Kazimierza Wielkiego. Wielokrotnie niszczony, odbudowywany i przebudowywany. Powstał w 1349 r. w miejscu dawnej warowni istniejącej już od X w. Od wieku XVI pełnił rolę królewskiej rezydencji. Zniszczony podczas „Potopu” w 1656 r. Ocalało tylko jedno skrzydło, które Jan III Sobieski przekształcił w korpus główny. W 1817 r. przeznaczono go na więzienie, które istniało do 1959 r. W ocalałym i wyremontowanych skrzydle mieści się Muzeum Zamkowe.

Atrakcje przyrodnicze w najbliższej okolicy to wąwozy powstałe z lessowej glebie. Do najwspanialszych należą wąwozy „Królowej Jadwigi” i „Piszczele” .

W Sandomierzu zwiedzanie zabytków przeszłości można również połączyć z odpoczynkiem nad Wisłą, przejażdżką statkami wodnymi, wędkowaniem.

Kilometraż:

Opatów (ul. Stefanii Sempołowskiej) – Wąworków 2,0 km – Karwów 5,2 km – Nikisiałka Mała 6,7 km – Malice Kościelne 9,3 km – Pielaszów 13,0 km – Dobrocice 14,3 km – Zagrody 19,7 km – Dacharzów 21,9 km – Radoszki 24,1 km – Sandomierz (ul. Koseły) 33,3 km

Nawierzchnia:

Asfaltowa – 29,55km/89%

Gruntowa polna – 3,2km/9,5%

Szutrowa – 0,55km/1,5%

Administrator szlaku:

Oddział PTTK im. A. Patkowskiego w Sandomierzu