Madonny Ponidzia

103 kilometry z sięgającą blisko 900 m sumą przewyższeń z pewnością zaintryguje wymagającego, wytrawnego rowerzystę. Ponidziańskie Madonny można też polecić na rodzinne wyprawy. Trasa wijąc się niczym Nida - meandrami, tworzy naturalne „pętelki”, co sprawia, że przebycie szlaku jest w zasięgu możliwości każdego rowerzysty - turysty, również dzieci i seniorów. Szlak idealnie nadaje się również dla kolarzy szosowych cała nawierzchnia szlaku prowadzi drogami asfaltowymi (100 km) i nowymi asfaltowymi ścieżkami rowerowymi (3 km).

Podróż rozpoczyna się w Pińczowie. Klasztor oo. Franciszkanów-Reformatów jest budowlą późnorenesansową. Wejście do kościoła prowadzi przez kwadratową kruchtę, ołtarz główny jest barokowy, zaś ołtarze boczne pochodzą z połowy XVII w. Znajdujący się w kościele obraz Matki Boskiej Mirowskiej z XVII w. jest kopią płótna Matki Boskiej Śnieżnej z rzymskiej bazyliki Santa Maria Maggiore. Cudowność tego obrazu wiąże się z pożarem z 1738 r., gdy ogień rozniecony przez silny wiatr objął cały Mirów. Ponieważ pomimo wysiłków żywiołu nie udało się opanować, zakonnicy zorganizowali procesję, na jej czele niosąc obraz z Matką Boską. Wkrótce po zakończeniu procesji pożar ustał. Za zezwoleniem Jana Pawła II obraz ten został ukoronowany w 1992 r. Z Pińczowa kierujemy się na wschód, w kierunku Buska-Zdroju. W Pasturce skręcamy na południe, dalej przez Krzywdę i Skałki docieramy do Bogucic. Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bogucicach jest oddalony o 300 m od szlaku. W murach prezbiterium są pozostałości gotycke, w barokowym ołtarzu głównym wisi obraz pochodzący z XVIII w. Z prezbiterium do zakrystii prowadzi wczesnobarokowy marmurowy portal mający na nadprożu łaciński tekst opisujący historię kościoła.

Kierujemy się na południe, do Chrobrza. Czeka nas ponad kilometr podjazdu. Wysiłek możemy sobie wynagrodzić wizytą w położonym na wzniesieniu rezerwacie Grabowiec z roślinnością stepową oraz dyptamem jesionolistnym, czyli gorejącym krzewem. Kolejną atrakcją na szczycie są jeziorka w Gackach - pozostałość po wydobyciu gipsu. Obecnie to atrakcyjne miejsce z kąpieliskami, polami namiotowymi i campingiem. Gdy jesteśmy w Chrobrzu, warto zobaczyć gotycko - renesansowy kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny fundowany przez Stanisława Tarnowskiego w 1550 r., a także udostępniony do zwiedzania pałac Wielopolskich projektu Henryka Marconiego z 1859 r. oraz park przypałacowy z wiekowym drzewostanem.

Z Chrobrza kierujemy się w wschód na Wiślicę. W Niegosławicach (wieś rodzinna Adolfa Dygasińskiego) skręcamy na południe do Złotej i dalej do Pełczysk. Nad wsią góruje XVIII–wieczny kościół pw. Świętego Wojciecha z obrazem Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych oraz rokokowym ołtarzem głównym. Malowniczo położona świątynia ufundowana została przez kasztelana wołyńskiego Jana Pawła Pepłowskiego. Warta uwagi jest też murowana dzwonnica z początku XIX w., a na cmentarzu - kaplica grobowa rodu Olszowskich z II poł. XIX w. Kiedyś nad osadą, na wzgórzu Zawinnica, stał Łokietkowski zamek, zburzony podczas najazdu szwedzkiego. Pełczyska są również znane z wielu stanowisk archeologicznych (m.in. ponad 2 tysiące lat temu znajdowała się tu ważna osada celtycka).

Z Pełczysk udajemy się na zachód, do Kostrzeszyna leżącego na ostrym wzniesieniu. Z Kostrzeszyna poprzez Korce, urokliwymi leśnymi wąwozami docieramy do malowniczo położonej Woli Chroberskiej. Nad wioską o typowo górskim krajobrazie góruje wzniesienie tzw. Wielka Góra z punktem widokowym i drewnianym krzyżem na szczycie. Udajemy się ponownie do Chrobrza. Mijając jego zachodnie rubieże kierujemy się na Pińczów. Kilka kilometrów dalej widzimy po lewej tzw. Byczowską Górę, u stóp której stoi największy na Ponidziu pomnik wspominający partyzantów Republiki Pińczowskiej.

Kierujemy się na północ. Czeka nas kolejny podjazd. Na szczycie, w polach po prawej stronie drogi stoją 3 barokowe figury: Chrystus na krzyżu, Św. Jan Kanty i Św. Jan Nepomucen. Tuż za wzniesieniem witają nas Młodzawy Małe ze słynnym Ogrodem na Rozstajach oraz górującym nad doliną Nidy późnobarokowym kościołem Ducha Św. i Matki Boskiej Bolesnej (12). Znajduje się w nim obraz Matki Boskiej Bolesnej tzw. Młodzawskiej uznawany za cudowny. Według legendy, pewnego razu ujrzano w kościele światło tak intensywne, iż myślano, że wybuchł pożar. Proboszcz wraz z parafianami po wejściu do środka ujrzeli płonące świece przed obrazem, których nikt nie mógł zapalić, gdyż kościół był zamknięty. Zjawisko to powtarzało się trzy razy. Od tego czasu obraz stał się celem pielgrzymek. Pokonując kilka kilometrów wymagającej pętli docieramy do Kozubowa. Stąd jedziemy na południe przez Zagorzyce, pod górkę terenami Kozubowskiego Parku Krajobrazowego aż do Dzierążni. Znajduje się tutaj malowniczo położony gotycki kościół św. Marii Magdaleny, z ołtarzem późnobarokowym oraz obrazem patronki.

Z Dzierążni przez Jakubowice kierujemy się do Działoszyc (6 km). Stoi tutaj gotycki kościół  św. Trójcy  z XV w. przebudowany i rozbudowany w XVII i XIX w. Przy nim znajdują się dwie kaplice św. Anny oraz dwukondygnacyjna Matki Boskiej Różańcowej z kaplicą Grobu Chrystusowego. Na ścianie prezbiterium w latach 80. ubiegłego wieku odkryto gotyckie malowidła ilustrujące „Credo apostolorum”. Kierujemy się teraz drogą wojewódzką 768 na północ. Mijając Niewiatrowice zjeżdżamy na Iżykowice i docieramy do Sancygniowa, gdzie warto obejrzeć kościół pw. św. Piotra i Pawła z 1400 r. oraz pałac Deskurów z 1850 r. Po powrocie na drogę wojewódzką znów zmierzamy na północ.

W Lipówce zjeżdżamy na wschód i przez Dziewięczyce docieramy do Wolicy. Stoi tu kościół parafialny pw. św. Tekli. Został wzniesiony w XIX wieku z kamienia pińczowskiego staraniem okolicznych rodów ziemiańskich – Dembińskich z Gór, Deskurów z Sancygniowa i Mazarakich z Przecławki. Udajemy się teraz na północ stromym podjazdem przez Przecławkę. 8 km od Wolicy leżą Góry. Znajduje się tu kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Pierwsza informacja źródłowa o parafii i o drewnianym kościele parafialnym pochodzi z połowy XV w. W latach 1561-1664 kościół pełnił funkcję zboru ariańskiego. Obecny kościół murowany wzniesiono w 1764 r. Z Gór udajemy się na ok. 6 km na północ, poprzez Zagajów docierając do Wrocieryża. Stoi tu kościół Św. Marcina. Pierwsza wzmianka źródłowa o kościele i parafii pochodzi z 1326 r. Pierwotny kościół przetrwał do 1 połowy XV wieku. W 1448 r. został wzniesiony nowy kościół modrzewiowy. Obecny murowany kościół zbudowano w latach 1801-1802. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII wieku. Obraz ten czczony jest jako cudowny. Poprzez Pawłowice zmierzamy do Michałowa gdzie działa stadnina koni krwi arabskiej, jedna z najlepszych i najsławniejszych stadnin na świecie. Z Michałowa wracamy drogą wojewódzką do Pińczowa.

Kilometraż:

Pińczów - Pasturka Bogucice 7 km – Kościół WMB w Chrobrzu 14,6 km – Złota 21,3 km – Kościól pw. Św. Wojciecha w Pełczyskach  25,9 km – Kostrzeszyn 29,5 km - Wola Chrobeska 33,3 km - Chroberz 36,8 km - Młodzawy Małe 42,5 km - Bugaj 44,7 km - Kozubów 47,9 km - Sudół 56,9 km – Kościół pw. Św. Marii Magdaleny w Dzierążni 59 km - Jakubowice 64,8 km – Zabytkowa Studnia w Działoszycach 65,5 km – Pałac Deskurów w Sancygniowie 72,1 km - Lipówka 75,3 km – Kościół pw. Św.  Tekli w Wolicy 78,4 km - Przecławka 81 km – Kościół Wniebowzięcia NMP w Górach 85,5 km – Zagajów 88,5 km – Kościół pw. Św. Marcina we Wrocieryżu 91 km - Michałów 97,5 km - Skrzypiów 100,8 km – Pińczów 103 km

Nawierzchnia:

Droga asfaltowa – 100 km / 97,08%

Droga inna, ścieżka rowerowa – 3 km / 2,91%

Administrator szlaku:

Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Pińczowskiej, ul. Piłsudskiego 2a, 28-400 Pińczów
Starostwo Powiatowe w Pińczowie Wydział Promocji i Polityki Regionalnej ul. Zacisze 5, 28-400 Pińczów, tel. 41 357 60 01