Leśne Dukty

Szlak stanowi znakomitą propozycję na jednodniową wycieczkę po najbliższych okolicach Starachowic. Jak wskazuje nazwa szlaku prowadzi on głównie drogami asfaltowymi, gruntowymi
i szutrowymi przez zawarte kompleksy leśne obejmujące swoim zasięgiem część Puszczy Iłżeckiej. Szlak biegnie zarówno przez las, jak i grzbiety wzniesień przez co jest atrakcyjny widokowo.

Wycieczkę rozpoczynamy i kończymy w Starachowicach.
Na terenie miasta od średniowiecza istniały ośrodki hutnicze
i rozwijał się przemysł m.in. dzięki cystersom z Wąchocka, którzy eksploatowali bogactwa mineralne doliny Kamiennej. Pozostałością dawnej potęgi przemysłowej tego regionu jest Muzeum Przyrody i Techniki Ekomuzeum im. Jana Pazdura
z najcenniejszym elementem, jakim jest Zespół Wielkopiecowy
z pierwszej połowy XIX w. i początków XX w. Jest
to jednocześnie najlepiej zachowany kompleks zakładów hutnictwa żelaza w Europie. W muzeum zobaczyć można osadę starożytnego hutnictwa żelaza z piecowiskiem dymarskim, zabytkowe auta produkowane niegdyś przez Zakłady Starachowickie oraz skamieniałe tropy dinozaurów.

Starachowice opuszczamy poruszając się ciągiem miejskich ulic. Po wyjeździe z miasta szlak wyprowadza nas długim podjazdem na wygodną asfaltową drogę prowadzącą przez las w kierunku zbiornika w Brodach. Po drodze warto odbić ok. 1 km
od głównej trasy i podejść czarnym szlakiem turystycznym
do rezerwatu „Skały pod Adamowem”, które skrywają skałki
o fantazyjnych kształtach. Po opuszczeniu lasu trasa długim zjazdem sprowadza nas w okolice malowniczo położonego zalewu w Brodach. Zbiornik stanowi doskonałe miejsce do aktywnego wypoczynku. W XIX wieku nad rzeką Kamienną powstawały zakłady przemysłowe. Pracujące tam maszyny potrzebowały energii, którą dawała im ta pracowita rzeka. Nie inaczej było też w Brodach. Do dzisiaj zachował się fragment budowli spiętrzającej wodę, który wkomponowany został w nową zaporę. Obłożona kamiennymi ciosami, zdobiona ciekawymi kolumnami i gzymsami pasuje bardziej do pałacu niż tamy i świadczy o kunszcie XIX-wiecznych projektantów.

Dalszy odcinek trasy niemal do samych Starachowic prowadził będzie przez las. Na początkowym fragmencie od Brodów
do leśniczówki Klepcze szlak biegnie leśnym duktem. Droga momentami jest bardzo grząska i trudna do przejechania.
Z inicjatywy Nadleśnictwa Starachowice oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu, w Osadzie Leśnej Klepacze, utworzono miejsce pamięci legendarnego partyzanta Armii Krajowej ziemi świętokrzyskiej, generała Antoniego Hedy „Szarego”. W tamtejszej ponad 100-letniej leśniczówce otwarto izbę jego imienia z okolicznościowymi pamiątkami, a także Izbę Leśną. W miejscu tym w czasie II wojny światowej „Szary” i jego ludzie korzystali z gościnności leśników.

Nieopodal leśniczówki zlokalizowany jest rezerwat „Zapadłe Doły”, którego osobliwością przyrodniczą jest strzelisty ponad 400-letni dąb „Maciek” o siedmiometrowym obwodzie pnia, obecnie uznany za pomnik przyrody. Rezerwat chroni również  formy krasowe, powstałe wskutek powolnego rozpuszczania przez wody skał wapiennych, położonych pod kilkumetrową warstwą piaszczystej gleby.

Dalszy leśny odcinek szlaku został wytyczony po lokalnej asfaltowej drodze. W połowie drogi do wsi Lubienia mijamy warto zrobić sobie dłuższy postój. Miejscowe nadleśnictwo urządziło przy trasie parking leśny zaopatrzony w miejsca wypoczynkowe, tablice informacyjne i toaletę. Po drugiej stronie drogi znajduje się pomnik w formie ogromnego głazu narzutowego. Jak informuje tabliczka umieszczona na pomniku, zostało on postawiony w hołdzie leśnikom - członkom ruchu oporu i partyzantom AK, AL iBCH, którzy w latach 1939-1945
na placówkach Klepcze, Kutery, Marcule, Starachowice jako pierwsi patrioci podjęli zgodną walkę z okupantem
o wyzwolenie ojczyzny.

Kontynuując podróż szlakiem nieopodal Starachowic w przysiółku Lipie natrafimy na ciekawy obiekt, jakim jest stacja Starachowickiej Kolejki Wąskotorowej. Kolejka od 1950 do 1997 r. kursowała na około 20-kilometrowym odcinku. Obecnie od 2004 roku kursuje w okresie letnim na dwóch odcinkach: Starachowice Wschodnie Wąskotorowe – Lipie oraz Iłża – Marcule.

Szlak kończy się na parkingu przy Muzeum Przyrody i Techniki
w Starachowicach.

Z uwagi na odcinki grząskie i piaszczyste szlak do pokonania szlaku rekomenduje się rower górski lub trekingowy na grubszych oponach.

Kilometraż:

Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach – Rezerwat „Skały pod Adamowem” 8,4 km – Zapora na zalewie w Brodach 13,5 km – Rezerwat „Zapadnie Doły” 22,0 km – Lubienia 28,1 km – Lipie 33,9 km – Muzeum Przyrody i Techniki
w Starachowicach 39,9 km

Nawierzchnia:

Asfaltowa – 30km/75%

Gruntowa leśna – 9,6km/24%

Szutrowa – 0,3km/0,75%

Administrator szlaku:

Oddział Międzyszkolny PTTK w Starachowicach