Jaskinię Raj odkryto w 1963 roku i dzięki zaangażowaniu grupy pasjonatów zyskała ona status rezerwatu przyrody.
Jest jedną z najbardziej znanych atrakcji Gór Świętokrzyskich. Ma 240 m długości, natomiast do zwiedzania udostępniono 180-metrową trasę. Jaskinia zachwyca bogactwem kalcytowych form naciekowych. Zobaczyć w niej można różnorodne wytwory skalne, jak: stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, pizoidy (kilkumilimetrowe kuliste ziarna skalne), ale również inne formy krasowe. Ponadto grota stanowi azyl dla nietoperzy, a na jej ścianach żyją reliktowe okazy pająków.
Niedaleko jaskini znajduje się wejście do specjalnej kapsuły sferycznej, gdzie mieści się Centrum Neandertalczyka. Podziwiać tam można innowacyjną ekspozycję muzealną prezentującą krzemienne narzędzia człowieka neandertalskiego mieszkającego tu 50.000 lat temu, naturalnych rozmiarów replikę mamuta, szczątki nosorożca włochatego i niedźwiedzia jaskiniowego oraz hologram 3D czaszki neandertalczyka. Atrakcyjność miejsca zwiększają multimedialne prezentacje obrazujące polowania i życie codzienne naszych przodków.
Miejsce znajduje się na szlakach
im. Sylwestra Kowalczewskiego
17,6 km
5:30 h
Pętla Chęcińsko-Piekoszowska
57,2 km
Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny
Z Raju do Piekła (Czas w Las)
14,6 km
4:30 h
Zgórskie Góry (Czas w Las)
6,96 km
2:10 h