Rezerwat znajduje się w dużym kompleksie leśnym na zachód od Włoszczowy. Panujące tu specyficzne warunki sprawiły, że Ługi jako miejsce lęgowe upodobały sobie ptaki związane ze środowiskiem wodno-błotnym i leśnym.
Obszar rezerwatu obejmuje zarastający akwen, torfowiska oraz otaczający je bór sosnowy, który rośnie tu na paśmie wydm. Tak specyficzne ukształtowanie terenu powstało tu w czasie ostatniej epoki lodowcowej. Na terenie tym nie występowała wtedy szata roślinna i piasek mógł być swobodnie transportowany przez wiatr.
Stwierdzono, że w różnych okresach w roku występuje tu od 40 do nawet 90 gatunków ptaków - pospolitych, jak i rzadkich. Wiele z nich ma tu swoje miejsce lęgowe. Pamiętaj jednak, że zobaczenie bociana czarnego, bekasa czy cyraneczki wymaga wiedzy, sprzętu i cierpliwości.