Wąchock

Miasteczko koło Starachowic słynące nie tylko z dowcipów o sołtysie, ale przede wszystkim z opactwa cystersów sprowadzonych tu w 1179 roku z burgundzkiego opactwa Morimond.

Cystersi z Wąchocka przyczynili się do rozwoju przemysłu nad Kamienną, zakładając kopalnie i zakłady metalowe w Bzinie, Mostkach, Parszowie, Wąchocku i Starachowicach. Miasteczko Wąchock i klasztor kilkakrotnie były niszczone przez pożary i najazdy obcych wojsk, m.in. w latach 1259–1260 przez Tatarów, w czasie potopu szwedzkiego i w 1657 przez wojska Jerzego Rakoczego.

Do najcenniejszych zabytków miasta należą późnoromański kościół klasztorny, zbudowany na planie krzyża łacińskiego z dwubarwnych ciosów kamiennych, w krużgankach, którego znajduje się krypta grobowa majora Jana Piwnika „Ponurego” – legendarnego dowódcy Świętokrzyskich Zgrupowań AK, dworek z XIX w., w którym swoją główną kwaterę miał Marian Langiewicz czy też pałac Schoenberga, na terenie którego znajdują się pozostałości zakładu metalowego, młyna wodnego oraz kamienicy.