Kielecka Fabryka Pomp “Białogon” S.A.

Nie ma wycieczki śladami dawnego przemysłu w Kielcach bez wizyty na Białogonie - najdalej wysuniętej na południowy zachód dzielnicy Kielc.

Historia przemysłu w osadzie Białogon sięga XVI stulecia. Gdy w pobliskiej Miedzianej Górze odkryto bogate złoża kruszców, w Białogonie powstała huta ołowiu i miedzi, która funkcjonowała tu także w XVII wieku.

Po trudnym XVIII wieku przemysł powrócił tutaj z początkiem XIX stulecia. Inicjatorem powstania tu huty metali z prawdziwego zdarzenia był Stanisław Staszic. Już w 1817 r. produkcję rozpoczęła Huta Aleksandra, nazwana tak na cześć cara. Wytapiano i walcowano tu miedź, ołów i srebro.

Plany Staszica uwzględniały wykorzystanie w hucie lokalnych surowców. Wkrótce jednak okazało się, że pozyskanie kruszcu jest niezwykle trudne i kosztogenne. Dlatego też, z pomocą angielskich mechaników i inżynierów, hutę zmieniono w Fabrykę Machin. Fabryka mogła prowadzić seryjną produkcję maszyn i elementów wyposażenia między innymi do cukrowni, gorzelni czy walcowni. W okresie powstania listopadowego wytwarzano tu lufy karabinowe.

Pełny rozkwit fabryka przeżywała w latach 1836-1848. Jego kres położyła konkurencja ze strony Zagłębia Dąbrowskiego i firm prywatnych oraz rozkwit kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Nowy rozdział w dziejach huty rozpoczął Leon Skibiński, który pod koniec XIX wieku wydzierżawił (a po okresie dzierżawy wykupił na własność) zakłady białogońskie. W trudnych czasach światowego kryzysu udało mu się zmodernizować fabrykę, która zajęła się produkcją maszyn rolniczych oraz narzędzi przemysłowych. W czasie II wojny światowej wytwarzano tu w konspiracji skorupy granatów.

Po II wojnie światowej fabryka została znacjonalizowana. Co istotne, wprowadzono coraz szerszy asortyment pomp, także dla budownictwa, rolnictwa i przemysłu. Największą zmianę przyniosły lata 70., kiedy to oddano do użytku nowe obiekty narzędziowni, odlewni i wydziału maszynowego. Wymieniono też większość maszyn.

Dziś działa tu Kielecka Fabryka Pomp S.A. - nowoczesny zakład przemysłowy pamiętający o swojej bogatej tradycji.