Rezerwat archeologiczny “Rydno”

Rzeka Kamienna nie na darmo nazywana jest najpracowitszą polską rzeką. Świadczą o tym imponujące zakłady przemysłowe budowane tu w XIX stuleciu, które zwiedzisz choćby w pobliskim Skarżysku-Kamiennej, Wąchocku czy Starachowicach.

Choć dziś trudno w to uwierzyć, historia przemysłowa doliny Kamiennej sięga aż epoki kamienia. Na około 10-kilometrowym odcinku, od wschodnich granic Skarżyska - Kamiennej do okolic góry św. Rocha w Wąchocku, badacze znaleźli ślady osadnictwa przemysłowego skupionego wokół prehistorycznej kopalni.

Dziś teren ten znany jest jako rezerwat archeologiczny Rydno. Tej przedziwnej nazwy nie znajdziesz w słownikach. Zaproponował ją profesor Stefan Krukowski - znawca paleolitu i badacz, który odkrył pradziejową kopalnię. Ma ono nawiązywać do słów: rudy, ryć, rydel. W tych słowach kryje się wskazówka, czym trudnili się i czego poszukiwali dawni mieszkańcy tych terenów.

Na wydmach po dwóch stronach rzeki znajdują się pozostałości dawnych osad skupionych wokół kopalni hematytu. To minerał, którego współczesna nazwa pochodząca z języka greckiego (hamea) jednoznacznie wskazuje na jego kolor - “krwisty”, “czerwony”.

Hematyt pod postacią proszku używany był jako barwnik - symbol życia, siły i zdrowia. W epoce kamienia był to niezwykle cenny towar, po który opłacało się nad Kamienną przyjechać nawet kilkadziesiąt kilometrów.

Pozyskiwanie hematytu to nie jedyna specjalność, jaką posiedli mieszkańcy Rydna. Potrafili oni również obrabiać krzemień, który pozyskiwali z odległych jak na owe czasy kopalni, zlokalizowanych w okolicach współczesnego Orońska, Wierzbicy i Iłży.

Dziś w krajobrazie doliny Kamiennej trudno, bez specjalistycznej wiedzy archeologicznej, dostrzec ślady dawnego przemysłu. Z pewnością na wyobraźnię działa organizowany tu co roku piknik archeologiczny. Na kilka dni Rydno zmienia się w tętniącą życiem osadę, która z najdrobniejszymi szczegółami odtwarza życie prehistorycznych osadników.