Rezerwat Barcza

Utworzony został w 1984 r. celem ochrony odsłonięć skał dolnodewońskich na terenie Gór Świętokrzyskich. Rezerwat obejmuje południowo-zachodni fragment zbocza masywu góry Barcza (465 m n.p.m.), gdzie znajduje się kompleks czterech nieczynnych kamieniołomów, w których wydobywano w pierwszej połowie XX w. piaskowce kwarcytowe. Dwa z nich objęto ochroną rezerwatową. Centralne fragmenty wyrobisk zostały zalane wodą, co spowodowało powstanie dużych stawów (Baryła, Byk). Wszystko to sprawia, że teren rezerwatu posiada duże walory krajobrazowe i turystyczne. Głównym przedmiotem ochrony są odsłonięcia skał osadowych, wśród których występują pojedyncze warstwy tufitów oraz chronione i rzadkie gatunki roślin. Obecność tufitów (skał powstałych z popiołów wulkanicznych) dokumentuje procesy wulkaniczne w okresie dolnego dewonu w obrębie lub otoczeniu Gór Świętokrzyskich. W okresie II wojny światowej kamieniołomy były miejscem straceń i dziś stanowią obiekt pamięci narodowej.